موزه های تهران؛ ثبت دیداری ماندگار از تاریخ و فرهنگ

به گزارش خبرنگار مهر در ورامین، دهها موزه و کاخ موزه دیدنی در شهر تهران وجود دارد که هر کدام جذابیت های خاص خودش را دارد.

این موزه ها نقشی از فرهنگ و تمدن مردم تهران و ایران است و می تواند اوقات پر از شور و نشاطی برای علاقه مندان به این مرز و بوم فراهم کند.

در این گزارش کوتاه، سعی شده تا مختصری از برخی موزه های تهران و یک کاخ موزه گفته شود تا ترغیبی برای دیدار از آنها باشد.

موزه ملک

این موزه که در شمال سردرباغ ملی واقع شده، مشتمل بر کتب خطی نفیس و آثار و اشیائی است که توسط ملک التجار خریداری شده است.

کتاب های نفیس، سکه ها، تمبرها، تابلوهای نقاشی از جمله آثار کمال الملک و آثار ارزشمندی نظیر اینها را می توانید در موزه ملک ببینید.

موزه سکه

این موزه در سال 1341 شمسی در ساختمان مرکزی بانک سپه واقع در میدان امام خمینی در یک طبقه تأسیس شد.

شما می توانید در موزه سکه 20 هزار سکه را که در مجموع، یکی از بزرگ ترین و ارزشمندترین مجموعه سکه های قدیمی از 2700 سال پیش تا کنون محسوب می شود، یکجا ببینید.

موزه پست

در سال 1313 در طبقه دوم ساختمان اداره کل پست تهران واقع در میدان امام خمینی، موزه ای با نام موزه پست برپا شد.

در این موزه اشیاء قدیمی مربوط به پست شامل انواع وسایل توزین، صندوق امانات، مهره ها، صندوق های پستی، تمبرها، وسایل تحریر سنتی، اسناد و مدارک پستی قدیمی وجود دارد.

موزه جواهر ملی

در سال 1316 به موجب قانون، قسمت عمده جواهرات از کاخ سلطنتی به بانک مرکزی ایران منتقل و از سال 1322 به بعد این مجموعه به تماشای عموم گذاشته شد.

هر چند به دلیل حجم کوچک آن محل، تصمیم گرفته شد خزانه جدیدی در خور جواهرات ملی ساخته شود که در محل فعلی واقع در خیابان فردوسی، مقابل سفارت آلمان اواخر سال 1339 گشایش یافت.

موزه سیزده آبان

این بنا در سال 1325 شمسی به وسیله جمعیت هلال احمر و با تلاش استاد علی اکبر صنعتی زاده در یک طبقه به موزه تبدیل شد.

تندیس هائی از شخصیت های علمی، ادبی و اجتماعی همراه با 100 پرده نقاشی آبرنگ اثر بنیانگذار موزه، یعنی استاد صنعتی زاده در این موزه به نمایش درآمده است.

موزه هنرهای ملی

موزه هنرهای ملی به سال 1309 دایر شد. ساختمان موزه از بناهای دوران قاجار است و در حقیقت حوضخانه کاخ نگارستان بوده است.

اگر به این موزه رفتید با آثار فاخری از مینیاتور، تذهیب، میناکاری، قلمزنی، سفالگری، معرق و منبت مواجه خواهید شد که بسیار چشم نوازند. این موزه در میدان بهارستان روبروی ایستگاه مترو واقع شده است.

موزه آبگینه و سفالینه های ایران

بنای این موزه به دستور احمد قوام (قوام السلطنه) و برای سکونت ساخته شد که  از قدمت این عمارت حدود 85 سال می گذرد و نمای ساختمان آجری و به سبک معماری دوران سلجوقی است.

موزه آبگینه 5 تالار دارای نمایش آثار هنری دارد و برای دیدن این موزه باید به خیابان جمهوری اسلامی، خیابان 30 تیر بروید.

موزه تاریخ طبیعی

این موزه چهار طبقه در سال 1356 بر اساس گونه های مختلف گیاهی و عناصر زیستی موجود افتتاح شد. اگر خواستید به دیدن این موزه بروید باید خیابان کریم خان زند را به سمت شرق طی کنید، ابتدای خیابان قائم مقام، پلاک 9، موزه در انتظار شماست.

موزه دفینه

بنیاد مستضعفان و جانبازان در سال 68 به منظور حفاظت از آثار و اشیای تاریخی و هنری مصادره شده از اماکن مختلف، موزه ای به نام موزه دفینه تأسیس کرد.

در این موزه آثاری همچون سفالینه های ایرانی از هزاره پنجم پیش از میلاد، مجموعه های چینی و بلور و تندیس های گوناگون به چشم می خورد.

خیابان ولی عصر را که به سمت شمال تا تقاطع میرداماد بروید؛ داخل میرداماد، چند قدم جلوتر، ابتدای پل موزه دفینه قرار گرفته است.

موزه هنرهای معاصر

ساختمان موزه هنرهای معاصر در خرداد 56 افتتاح شد. معماری بنا تلفیقی از شیوه های معماری سنتی و مدرن است و گنجینه بسیار ارزشمندی از آثار هنرمندان معاصر ایران و جهان در آن نگهداری می شود.

هم اکنون دوسالانه ها، نمایشگاه ها و رویدادهای مهم ملی و بین المللی حوزه هنرهای تجسمی ایران در این موزه برپا می شوند و به همین دلیل در فصول گوناگون سال، موزه هنرهای معاصر میزبان دانشجویان این رشته ها و علاقه مندان است.

موزه فرش

این موزه به سال 1365 در ضلع شمال پارک لاله گشایش یافت. ساختمان موزه از نظر معماری بسیار زیباست.

درون موزه نیز  فرش ها و گلیم بافته های بسیار نفیسی از آثار هنرمندان جای جای ایران وجود دارد که در نهایت چشم نوازی است.

موزه ایران باستان

موزه ایران باستان در ابتدای خیابان 30 تیر از موزه های شاخص تهران و ایران محسوب می شود. بنای این موزه توسط "آندره گدار" طی سالهای 1313 تا 1316 بنا شده و معماری آن متأثر از بناهای دوران ساسانی است.

اگر به این موزه رفتید، در حقیقت از هزاره هفتم پیش از میلاد تا دوره اسلامی را در قالب اشیاء باستانی خواهید دید.

موزه زمین شناسی

این موزه یکی از واحدهای سازمان زمین شناسی کشور است که در سال 1345 شمسی به همت چند محقق زمین شناسی و در 4 بخش ابزار و وسایل قدیمی و معدن کاوی، سنگ ها، کانی ها و سنگواره ها افتتاح شد.

نشانی این موزه نیز در  جاده مخصوص کرج، نزدیکی فرودگاه مهرآباد است.

موزه دانشکده علوم (موزه فاطمی)

اگر دوست دارید گونه های کاملی از پرندگان ایران را یک جا ببینید، به موزه فاطمی که قدیمی ترین موزه جانورشناسی ایران است، سری بزنید.

این موزه به پاس خدمات بنیانگذار صادقش به نام موزه فاطمی نامگذاری شده و در سال 1338 افتتاح شد. محل این موزه خیابان انقلاب، دانشگاه تهران، دانشکده علوم است.

موزه رضا عباسی

این موزه دارای 5 تالار نمایشگاهی دائم شامل تالار پیش از اسلام، تالار اسلامی 1 و2 ، تالار نگارگری و تالار خوشنویسی است.

همچنین در طبقه سوم موزه، کتابخانه ای قرار گرفته و در طبقه همکف، نمایشگاه موقت برای نمایش دوره ای آثار معاصر وجود دارد. این موزه در خیابان شریعتی نرسیده  به پل سید خندان واقع شده است.

موزه نقاشی پشت شیشه

در خیابان هدایت، تقاطع خیابان تنکابن موزه ای قرار گرفته که شامل مجموعه ای از تابلوهای نقاشی پشت شیشه ای است.

تصاویری از گل و مرغ، ابنیه، هنرهای قرآنی و نظایر آن را می توانید در این موزه ببینید.

موزه شهدا

اگر می خواهید با آثاری از هنرمندان معاصر در فضای ایثار و شهادت مواجه شوید، فرصت بازدید از این موزه را از دست ندهید.

برای رفتن به موزه شهدا، باید به خیابان طالقانی، نبش خیابان فرصت بروید.

موزه مردم شناسی

این موزه در سال 1314 در فضائی کوچک و آثار اندکی شل گرفت و در  سال 1347 به کاخ گلستان تغییر مکان داده شد.

این موزه دارای بنایی دو طبقه و دربرگیرنده صحنه هایی از زندگی واقعی و آداب و رسوم گذشته مردم است.

کاخ موزه گلستان و زیر مجموعه هایش

تهران بیشترین کاخ موزه های کشور را در خود جای داده و کاخ موزه گلستان نیز  واقع در میدان 15 خرداد، یکی از آنها است.

این کاخ از ارگ تاریخی تهران به جای مانده است و 200 سال قدمت دارد.

قدمت ارگ تهران که محدوده آن از شمال به خیابان امام خمینی (ره)، از غرب به خیابان خیام، از شرق به خیابان ناصر خسرو و از جنوب به خیابان 15 خرداد و میدان ارگ فعلی محدود می شد، به دوران صفویه باز می گردد که امروزه اثری از بناهای این ارگ، جز کاخ گلستان موجود نیست.

بخش های مختلف کاخ گلستان عبارتند از ایوان تخت مرمر، خلوت کریمخانی، تالار سلام، تالار آیینه، تالار سفره خانه، تالار برلیان، عمارت خوابگاه، کاخ شمس العماره، عمارت بادگیر، تالار الماس، کاخ ابیض و چادرخانه.

طاق موزه این کاخ به سال 1290 توسط ناصرالدین شاه و پس از سفر به اروپا و دیدن موزه ها و گالری های بزرگ غربی بنا شد تا اشیاء نفیس را در آن نگهداری کنند؛ هر چند آنچه شما امروز در این اتاق می بینید، در سال 1345 به این شکل تغییر یافته است.

نگارخانه هم بخشی از حوض خانه طبقه زیرین تالار سلام است که برای ارائه آثار نقاشی هنرمندان ایران در دوره قاجار اختصاص یافته است. شما می توانید آثار کمال الملک را هم در این محل ببنید.
ایوان تخت مرمر هم با 65 قطعه مرمر در اندازه های مختلف، از دیدنی های پر شمار کاخ گلستان محسوب می شود.

اما اگر نقاشی مشهور کمال الملک را که از تالار آیینه با تمام جزئیات آن ترسیم کرده، دیده باشید و آنگاه به این تالار قدم بگذارید، خواهید فهمید که چرا کمال الملک در بین نقاشان ایرانی تا این حد معروف و بزرگ است.

در صورت بازدید از کاخ گلستان، فرصت دیدار از تالار عاج را هم خواهید یافت که این تالار در زمان ناصرالدین شاه برای نگهداری هدایای خارجی استفاده می شد. تزئینات گچبری و نقاشی تالار بسیار جذاب و شبیه به بناهای دوره زندیه است.

بی اغراق نیست اگر گفته شود که مجموعه کاخ گلستان، به تنهایی به اندازه همه اماکن گردشگری یک شهر، زیبایی و دیدنی های تاریخی دارد و عمارت بادگیر هم یکی دیگر از این دیدنی ها است.

تالار این عمارت دارای نقاشی و آیینه کاری های جذابی است؛ اما وجه تسمیه این عمارت به دلیل چهار بادگیر بلندی است که به کاشی های آبی، سیاه، زرد؛ معرق و قبه های زرین تزئین شده است.

اگر اسم کاخ ابیض را هم شنیده باشید، با رفتن به مجموعه کاخ گلستان، این بنای زیبا را نیز خواهید دید که با الهام از بناهای اروپایی آن دوران ساخته شده؛ دارای نمائی سفید رنگ با گچبری است که همین موضوع دلیل نامگذاری آن نیز هست.

اما در ضلع شرقی مجموعه کاخ گلستان، عمارتی پنج طبقه موسوم به شمس العماره را می بینید که طبقه چهارم و پنجم آن به صورت دو برج مجزا از هم قرار دارد.

در واقع ناصرالدین شاه پس از نخستین سفر خود به اروپا و تحت تأثیر ساختمان های بلند فرنگی به فکر احداث بنایی مرتفع در تهران افتاد.

این بنا از لحاظ نقشه و نیز تنوع تزئینات داخلی آن و حتی شکل ظاهری، بی نظیر و نمونه ای کامل از معماری و هنر تزیینات داخلی ایران است که نقشه این بنا از دوستعلی خان معیرالممالک و معماری آن هم از استاد علی محمد کاشی است.